Σε ποιο έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας θα θέλατε να είχατε ζήσει;
Δύσκολη η απάντηση εδώ. Σίγουρα δεν θα επέλεγα ένα στοχαστικό ή υπαρξιακό. Μάλλον κάποιο που θα είχε ως κύριο στοιχείο τη δράση, την έντονη αφήγηση, τις σαρωτικές εξελίξεις, κάποια σχέση με ένα άλυτο μυστήριο, έναν θρύλο, έναν γρίφο. Ή κάποιο που θα διαδραματιζόταν σε μια σημαντική στιγμή της ιστορίας, να την ζήσω εκ των -λογοτεχνικών- έσω. Κάτι δηλαδή που δεν πολυταιριάζει με την καθημερινή μου ζωή.Έτσι λοιπόν, θα προσανατολιζόμουν μάλλον σε κάποιο μυθιστόρημα του Ουμπέρτο Έκο, ίσως στο «Εκκρεμές του Φουκώ», στη δίνη μιας παγκόσμιας συνωμοσίας -ή της περί αυτής ψευδαίσθησης- όπου η μεγαλύτερη αναμέτρηση αφορά τα σκοτάδια των ίδιων μας των επινοήσεων. Για καποιον λόγο πάντα ο Καζαουμπόν, ένας από τους ήρωες του βιβλίου, θα αποτελεί για μένα μια φυσιογνωμία που ξεπερνάει τα όρια της λογοτεχνικής επινόησης. Σε ένα άλλο επίπεδο, θα ήθελα να εμπλακώ σε κάποιο από τα επεισόδια που εκτυλίσσονται στον «Άνθρωπο που αγαπούσε τα σκυλιά» του Λεονάρδο Παδούρα. Η ιστορία του Ραμόν Μερκαντέρ είναι μια από τις συγκλονιστικότερες και ταυτόχρονα τις πιο άγνωστες του 20ου αιώνα. Μια ιστορία ζωής που τοποθετείται στο επίκεντρο μιας φούσκας που σκάει, των ονείρων και των ψευδαισθήσεων που βίαια καταρρέουν και συμπαρασύρουν τόσο ένοχους όσο και αθώους, τόσο καιροσκόπους και υπερφίαλους αλαζόνες όσο και ιδεολόγους και ονειροπόλους.
Με ποια από τα αντικείμενα που βρίσκονται πάνω στο γραφείο σας διατηρείτε μια φετιχιστική σχέση;
Η αλήθεια είναι ότι δεν δένομαι εύκολα με αντικείμενα. Ωστόσο, αγαπώ τον καλό καφέ, τον espresso. Οπότε θα δηλώσω ότι τη σχέση αυτή διατηρώ με δύο κεραμικά φλυτζανάκια που έχει φτιάξει η σύζυγός μου. Δεν είναι, φυσικά, μόνιμα πάνω στο γραφείο, αλλά η νοητή τους θέση είναι πάντα αυτή.
Λαμβάνετε υπόψη σας τις κριτικές ή θεωρείτε ότι οι κριτικοί είναι ευνούχοι που μιλούν για την ερωτική πράξη;
Φυσικά και λαμβάνω υπόψη τις κριτικές, από όπου και αν προέρχονται και όποιο και αν είναι το κινητρο ή το περιεχόμενό τους. Κάθε πράξη στη ζωή μας, όπως και η συγγραφή, είναι μια πράξη επικοινωνίας. Σε κάθε πράξη επικοινωνίας περιμένεις μια ανταπόκριση, μια ανατροφοδότηση -για αυτό άλλωστε επιδίωξες εξαρχής να επικοινωνήσεις. Νομίζω είναι εξαιρετικά υπεροπτικό, αλλά και άγονο πνευματικά και κοινωνικά, να λες ότι «αδιαφορώ» και να υψώνεις αλαζονικά τους ώμους στη γνώμη των άλλων. Είναι σαν να δηλώνεις ότι βρίσκεσαι οικειοθελώς σε ένα τέλμα.
Μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις ή η σωστή λέξη είναι χιλιάδες εικόνες;
Γιατι να μην ισχύουν και τα δύο ταυτόχρονα; Ο Μαρκ Τουέην το 1888 έλεγε ότι «η διαφορά ανάμεσα στη σωστή λέξη και τη σχεδόν σωστή λέξη είναι σαν τη διαφορά μεταξύ αστραπής και πυγολαμπίδας». Ωστόσο, ακόμα δεν είχε γευτεί τη γοητεία της εικόνας, όπως τη γευόμαστε σήμερα. Νομίζω ότι ο 20ος αιώνας, ο αιώνας των τεράστιων εξελίξεων σε επίπεδο πολιτικό, ιδεολογικό,επιστημονικό, πνευματικό, ο σημαντικότερος των αιώνων αν μου επιτρέπετε, στηρίχτηκε στην εικόνα που τη συνόδευαν οι λέξεις ως ερμηνείες. Και πάντα η ισχύς της ερμηνείας δρα παραπληρωματικά στην ισχύ της εικόνας.
Ποιον συγγραφέα θα χαστουκίζατε δημοσίως και ποιον θα φιλούσατε;
Να χαστουκίσω κάποιον; Με βεβαιότητα δηλώνω κανέναν. Ζούμε σε μια ελεύθερη χώρα, αν κάποιο βιβλίο, κάποια δήλωση, κάποια στάση ζωής δεν μου αρέσει έχω το δικαίωμα να προσπεράσω. Γιατί να εκδηλώσω την αντίθεσή μου βίαια; Όσον αφορά το ποιον θα φιλούσα τώρα. Τι να σας πω, δεν ξέρω. Έναν ασπασμό οφείλω στον Ανατόλ Φρανς, γιατί μου χάρισε το πρώτο αμιγώς λογοτεχνικό καλοκαίρι της ζωής μου.
Με ποια φράση δεν θα μπορούσατε ποτέ να ξεκινήσετε ένα έργο σας;
Με το «Αρχικά». Ποτέ δεν γνωρίζεις ποια είναι η αρχή, ώστε να προδιαθέσεις τόσο απόλυτα τον αναγνώστη.
Αν ήσασταν ένα σημείο στίξης, ποιο θα ήταν αυτό;
Το κόμμα. Η ζωή, και όλα όσα γοητευτικά αυτή περιέχει, συνεχίζονται σε μια ακατάπαυστη ροή, σε έναν απέραντο μακροπερίοδο λόγο.
Συνεχίστε τη φράση: Μου λείπει …
η ζωή πριν ξεσπάσει η πανδημία. Να βλέπω έναν φίλο και να τον αγκαλιάζω χωρίς δεύτερη σκέψη, να μην φοβάμαι την ανθρώπινη επαφή. Ελπίζω σύντομα να επιστρέψουμε σε μια ομαλή και ανθρώπινη καθημερινότητα.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο ψέμα που σας έχουν πει;
Δεν μπορώ να το ανακαλέσω τώρα. Υποθέτω δεν θα ήταν κάτι τόσο τραυματικό, ώστε να στοιχειώσει τη σκέψη μου. Ευτυχώς!
Πότε θα γράψετε την αυτοβιογραφία σας;
Αυτήν τη στιγμή που μιλάμε θα απαντούσα «ποτέ». Εξαιρετικά ματαιόδοξο. Το μέλλον αλλάζει τα πάντα -και τις απόψεις. Θα δείξει λοιπόν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου