Το NBA και η αποκαθήλωση του «No Politica»

 Στην ταινία Glory Road του 2006, η οποία πραγματεύεται την εντυπωσιακή πορεία της ομάδας των Texas Miners προς την κατάκτηση του τροπαίου του NCAA, αποδίδεται στον υπεύθυνο του αθλητικού αναπτυξιακού προγράμματος του κολλεγίου του Texas μια φράση. «Κάνεις λες και οι μαύροι είναι το μέλλον του μπάσκετ». Η φράση αυτή φυσικά δεν ειπώθηκε, αλλά προέκυψε στο πλαίσιο της απαραίτητης κινηματογραφικής μυθοπλασίας. Από το 1965-66, χρονιά στην οποία αναφέρεται η ταινία, μέχρι σήμερα έχει περάσει κάτι παραπάνω από μισός αιώνας. Θεωρητικά, έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι και κάποιες παθογένειες του τότε έχουν ξεπεραστεί. Ωστόσο, η θεωρία πολύ συχνά απέχει από την πραγματικότητα. Και ακόμα και αν η βία και ο ρατσισμός έχουν περιοριστεί, αυτό δεν αρκεί για να μας ανακουφίζει. Τουλάχιστον όχι όσο ο παραλογισμός αυτός γεννά θύματα.

Μια σκέψη για τον κάθε άγνωστο Αντετοκούνμπο

Θυμάμαι ακόμα μια στιγμή από την εφηβική μου ηλικία, εν πολλοίς αδιάφορη, ίσως ασήμαντη. Ήταν καλοκαίρι, μεσημέρι προς απόγευμα μάλλον. Έβλεπα μια ταινία στην τηλεόραση, από αυτές τις εύπεπτες παραγωγές που προορίζονταν κάποτε –ίσως και ακόμα, πλέον δεν ανοίγω την τηλεόραση- για να γεμίζουν τα μεσημέρια μας. «The Air up There» λεγόταν με πρωταγωνιστή τον Kevin Bacon. Λίγο στερεότυπο American dream: ένας scouter ταλέντων πηγαίνει στην Αφρική, όπου, τυχαία, ανακαλύπτει έναν δίμετρο νεαρό. Θαμπώνεται από το ταλέντο του και με τα χίλια ζόρια καταφέρνει να τον πείσει να έρθει μαζί τους στις ΗΠΑ. Εκεί γίνεται ένα αστέρι του NBA.

"Κάνεις λες και οι μαύροι είναι το μέλλον του μπάσκετ"

O coach Don Haskins

     Ήταν 19 Μαρτίου του 1966 στο Maryland’s Cole Field House. Αντίπαλοι ήταν οι φημισμένοι Wildcats του Kentucky, με coach τον ήδη θρυλικό Adolph Rupp, και οι άσημοι Texas Western Miners, μια σταχτοπούτα του θεσμού, με coach τον τότε άγνωστο Don Haskins. Ήταν ο τελικός του NCAA (του κολεγιακού πρωταθλήματος μπάσκετ των ΗΠΑ), μια γιορτή του «ορθόδοξου», του «επιστημονικού» μπάσκετ. Το κοινό εκστασιασμένο, οι επίσημοι φορούσαν τα καλά τους, οι διαιτητές έτοιμοι, οι μαζορέτες στη θέση τους, οι δημοσιογράφοι με τα μικρόφωνα και τις γραφίδες ανά χείρας. Η εικόνα ειδυλλιακή. Αλλά, στάσου, ναι… Ήταν όλοι τους λευκοί. Όλοι; Ναι, μέχρι να εμφανιστούν στο γήπεδο οι Miners.  Στην παρουσίαση των ομάδων το κοινό μούδιασε, κάτι στην ομοιομορφία ράγισε. Η αναγγελία των αρχικών πεντάδων ήταν ένα σοκ. Οι Miners παρέτασσαν 5 μαύρους παίχτες: Bobby Joe Hill, David Lattin, Orsten Artis, Harry Flournoy, Willie Worsley, ενώ στον πάγκο κάθονταν, μαζί με 4 λευκούς και ένα Μεξικανό, οι Willie Cager και Nevil Shed. Όλοι παιδιά από τα γκέτο, από τα playgrounds και από μικρότερα κολέγια που έβλεπαν το ταλέντο τους να βυθίζεται κάτω από το βάρος του ρατσισμού, της μισαλλοδοξίας και να κρύβεται στο βαθύ σκοτάδι που επικρατούσε. Ήταν, όμως, παιδιά διψασμένα και είχαν μόλις φτάσει στην πηγή. Η εικόνα έμοιαζε προκλητική, σχεδόν ύβρις. Στον τελικό του κολεγιακού μπάσκετ ομάδα με 5 μαύρους; Μα, σε όλο το Νότο μόνο τρεις ομάδες είχαν μαύρους και αυτός ο κερατάς έβαλε πέντε και μάλιστα βασικούς; Η αλήθεια ήταν ότι ο Don Haskins το είχε ξανακάνει. Συνήθως έπαιζε με 3 μαύρους «πενταδάτους». Εκείνη την ημέρα, όμως, ξεπέρασε κάθε όριο.

Όταν ο Ομπάμα μίλησε για τον Αντετοκούνμπο

«Ζητωκραυγάζουμε τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, που φαίνεται να βελτιώνεται κάθε χρόνο». Ήταν η στιγμή που ο Μπαράκ Ομπάμα, σε μια ομιλία που πληροί όλες τις προδιαγραφές (τη χρονική συγκυρία, τον ομιλητή, τον τόπο εκφώνησης και το περιεχόμενο) για να χαρακτηριστεί κάποια στιγμή στο μέλλον «ιστορική», ανέφερε το όνομα του Γιάννη Αντετοκούνμπο. Μια αναφορά που ήρθε αμέσως μετά από αυτήν στο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και που η τοποθέτησή της στο λόγο έλαβε ένα λανθάνοντα συμβολισμό, ο οποίος οικοδομήθηκε συνειδητά ή υποσυνείδητα.

Ο πρόεδρος των Η.Π.Α. συνάντησε τον Γιάννη νωρίτερα μέσα στο 2016 και αφού ο τελευταίος είχε αρχίσει ήδη να καθιερώνεται στην ελίτ των σταρ του ΝΒΑ. Από τη συνάντησή τους είναι γνωστό ότι ο Ομπάμα «μέτρησε» την παλάμη του με αυτή του Έλληνα μπασκετμπολίστα και εντυπωσιάστηκε από το μέγεθός της. Φαίνεται όμως ότι δεν ήταν το μόνο που εντυπωσίασε τον Αμερικάνο πρόεδρο, ο οποίος, όπως είναι γνωστό, είναι και λάτρης του αθλήματος (καθώς είχε ζητήσει τη δημιουργία ενός γηπέδου μπάσκετ στο Λευκό Οίκο) και παλιός παίκτης. Ανάμεσά τους δημιουργήθηκε μια –πολιτιστική- σύνδεση, σύνδεση που ο Ομπάμα φαίνεται ότι δεν ξέχασε.