Woke και πάλι…

 

Δεν ξέρω, γράφοντας τις γραμμές αυτές, αν και κατά πόσον το θέμα της, ανύπαρκτης πλην περίφημης, «woke ατζέντας» είναι στην καρδιά της επικαιρότητας.

 

Θα ξεπεράσει η Δύση το σταυροδρόμι;

 Είναι ένα ιστορικό σταυροδρόμι. Δύσκολα μπορεί κανείς να μην το δει, μόνο αν κλείνει εθελότυφλα τα μάτια του. Είναι σαν όλες οι δυνάμεις του κόσμου να συλλειτουργούν με σκοπό την αναδιάταξή του. Ένα μοντέλο του χάους. Έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν, χώρες να αποσυντίθενται, ηγεσίες κραταιών δυνάμεων να παραπαίουν, άλλες να εκφυλίζονται και νέες συμμαχίες (έστω, πρόσκαιρες λυκοφιλίες) να διαμορφώνονται. Μια εισερχόμενη μεταβλητή και όλα κλυδωνίζονται.

Πώς γίνεται να τρέχεις μόνος και να έρχεσαι δεύτερος;

 Είναι πολλές οι παρόμοιες ιστορίες, πολλές έρχονται κατευθείαν από τη λαϊκή παράδοση, άλλες από τον αθλητισμό, άλλες από κινηματογραφικές ταινίες και κάποιες από μικρότερης πνευματικής αξίας δημιουργήματα, όπως είναι οι σειρές και τα κακής ποιότητας βιβλία τσέπης. Ωστόσο, όλα είναι βγαλμένα από τη ζωή. Και σε όλα υπάρχει κάποιο αίτιο που αφορά τον ανθρώπινο παράγοντα. Εδώ σκόπιμα θα παραγνωρίσω την τυχαιότητα. Το κύριο αίτιο πάντα είναι η αλαζονεία, η οποία γεννά και τα δευτερεύοντα αίτια στην αιτιώδη αλυσίδα. 

«Free Gaza» τρεις φορές την ημέρα, σαν συνταγή γιατρού

 Τείνει να γίνει επιδημία. Μια ορμώδης και ηχηρή επίδειξη ανθρωπιάς και ανθρωπισμού –λεπτά τα όρια των δύο εννοιών– κατακλύζει την καθημερινότητά μας και τα social media, κυρίως δε αυτά. Ένα νέο μέσο διαχωρισμού των «δικών μας», των καλών, και «των άλλων», των κακών.

Από τον βανδαλισμό τοιχογραφίας για τη γενοκτονία των Εβραίων στη Θεσσαλονίκη, 2023.

Τραμπ ολέ, μέχρι να μας πάρει και να μας σηκώσει όλους

 

Γράφω αυτές τις σκέψεις με διάθεση που ταλαντώνεται μεταξύ απορίας και επίκρισης και συχνά ισορροπεί στο σημείο τού προβληματισμού. Η απορία μου αφορμάται από την σκοπιά, τη θέση και τις προσλαμβάνουσες που έχει όποιος/α υποστηρίζει εδώ, στη χώρα μας, τον Τραμπ και την γκροτέσκα κυβέρνηση που έχει συμπήξει και η επίκριση εστιάζει στην ορμητικότητα, στην επιθετικότητα και στους ισοπεδωτισμούς τους οποίους μετέρχεται.

Το σύγχρονο κοινωνικό κέντρο και οι «Κυρ-Παντελήδες»

Ακούγεται με τόνο ειρωνικό, με διάθεση δηκτική. Ξεκίνησε μετά τη δεύτερη εκλογική νίκη της ΝΔ και κορυφώνεται, όποτε προκύπτει κάτι που πλήττει την αξιοπιστία της κυβέρνησης, συχνά-πυκνά δηλαδή. Αφορά όσες και όσους στο φαντασιακό κάποιων συνθέτουν το 41% που έδωσε τη νίκη στη ΝΔ. Είναι οι «κυρ-Παντελήδες», οι σύγχρονοι «νοικοκυραίοι».

Ουσιαστικά, όμως, απευθύνεται σε όλες και όλους που δεν ταυτίζονται εκλογικά με ό,τι οι φορείς της ανωτέρω φρασεολογίας πολιτικά και ιδεολογικά υποστηρίζουν. Αυτές και αυτούς που δεν συμφωνούν με την άποψη που κυκλοφορεί τελευταία «ας πέσουν αυτοί και ό,τι κι αν προκύψει καλύτερο θα είναι». Ουσιαστικά, είναι μία νύξη προς το σύνολο πολιτών που συνθέτει το σύγχρονο κοινωνικό κέντρο.

Τα Τέμπη ως πολιτικό σταυροδρόμι

Ας ξεκινήσουμε με μια αδιαμφισβήτητη παραδοχή. Στα δυτικά κράτη είναι αυτονόητο δικαίωμα η συνάθροιση των πολιτών για τη διατύπωση αιτημάτων και τη διεκδίκηση δικαιωμάτων. Είναι, δε, μια κοινωνική δράση δυνητικά δημιουργική, καθώς αποτελεί δημοκρατικό μοχλό πίεσης προς την κυβέρνηση και τις άλλες θεσμικές εξουσίες. Είναι επίσης δικαίωμα του κάθε πολίτη η συμμετοχή σε αυτήν ή η αποχή. Δεν επικροτείται η συμμετοχή, ούτε λοιδορείται η αποχή. Είναι και οι δύο στάσεις πολιτικές, προκύπτουν από την επεξεργασία των δεδομένων εκ μέρους του κάθε πολίτη. Και είναι κάτι θετικό, οι δημοκρατίες προχωρούν μέσα από τη ζύμωση των αντιθέσεων.

Η Δύση μεταξύ δύο θηρίων: μια πρόκληση υπαρξιακή

Θουκυδίδου Ἱστορίαι, 1.140.5: "Σε αυτούς αν υποχωρήσετε θα προβάλουν, αμέσως, άλλη μεγαλύτερη απαίτηση, γιατί θα νομίζουν ότι και σε αυτό ενδώσατε από φόβο. Αλλ᾽ αν δείξετε δυναμισμό, θα τους καταστήσετε σαφές ότι πρέπει να μας φέρονται σαν ίσοι προς ίσους".

Αρχίζω με τα λόγια αυτά, όχι επειδή πιστεύω, κατά το κοινώς και αστόχως λεγόμενο, ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται. Δεν επαναλαμβάνεται ποτέ και η ψευδαίσθηση αυτή πηγάζει από την ανθρώπινη ανάγκη να οργανώνει την πραγματικότητα και τις πληροφορίες σε ερμηνευτικά σχήματα που διαμορφώνουν την αίσθηση της επανάληψης. Οι ανθρώπινες συμπεριφορές μπορεί να επαναλαμβάνονται, η ιστορία όχι. Γι' αυτό αδυνατούμε, άλλωστε, και να προβλέψουμε το μέλλον. Δεν επαναλαμβάνεται ούτε ως τραγωδία ούτε και ως φάρσα, κατά τη γνωστή ρήση του Καρλ Μαρξ. 

Αρχίζω με τα λόγια αυτά επειδή είναι διαχρονικά, τίποτα περισσότερο τίποτα λιγότερο. Ο Θουκυδίδης ερμήνευσε με τρόπο απλούστατο, μέσα από τον λόγο του Περικλή προς τους Αθηναίους πριν την έναρξη του πολέμου, τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η ενδοτικότητα. 

Για τους εγχώριους “φίλους” του Τραμπ και του Πούτιν

 Ξενίζουν με τον φανατισμό τους, την αδάμαστη πεποίθηση ότι είναι εκφραστές του δίκαιου, της ηθικής και μιας γνώσης -ιστορικής, πολιτικής και κοινωνικής- καλά κρυμμένης από τα στρατευμένα και σκοταδιστικά δυτικόφρονα μέσα. Είναι ένα νέο οικοσύστημα ανθρώπων, άγνωστο πότε ακριβώς ξεπετάχτηκε και διαμορφώθηκε, με συμπεριφορά που δύναται να χαρακτηριστεί πολιτική. Η προέλευσή του είναι ετερόκλητη και θολή: αριστεροί, νυν και πρώην, δεξιοί υπερπατριώτες και θρησκόληπτοι, σίγουρα “αντισυστημικοί” με ό,τι μπορεί να σημαίνει ο νεφελώδης και εύκολα αυτοκαθοριζόμενος από τον καθένα αυτός όρος. Κοινή τους συνισταμένη: το μίσος, η ασίγαστη οργή, η πεποίθηση πως ανήκουν  σε μια κλειστή κάστα πεφωτισμένων που η κακιά Δύση δεν μπορεί να τους τυφλώσει. Και ο φόβος απέναντι σε μια κοινωνία που αλλάζει και, η άτιμη, δεν ζητά τη συγκατάθεσή τους.

Σύντομες σκέψεις περί της νίκης τού Τραμπ

Το 2016 διάβασα μια συνέντευξη ενός κοινωνιολόγου του Princeton (το όνομα του οποίου κακώς δεν συγκράτησα τότε), ο οποίος εξηγούσε πολύ απλά γιατί ο Τραμπ θα κέρδιζε τότε τη Χίλαρι Κλίντον: "Εσείς οι Ευρωπαίοι ακούτε ΗΠΑ και σκέφτεστε τη λάμψη της Νέας Υόρκης, τη χλιδή του Λος Άντζελες, τη διανόηση της Ουάσινγκτον, άντε και το Μαϊάμι ή τη Φιλαδέλφεια. Αυτό όμως δεν είναι οι ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ είναι η Αλαμπάμα, το Τέξας, το Κολοράντο, το Κάνσας κτλ. Εκεί οι άνθρωποι μετά βίας γράφουν το όνομά τους. Και ο Τραμπ τούς μιλάει απλά και τον καταλαβαίνουν: Lets Make America Great Again. Γι' αυτό και θα κερδίσει."

Προβληματισμοί περί της εξαΰλωσης της αριστεράς

Είναι καθημερινό θέμα συζήτησης, πολιτικό και όχι μόνο. Η ανυπαρξία της αριστεράς στη δημόσια σκηνή και η εκλογική -και πολιτική- της εξαέρωση προβληματίζει, προκαλεί απορίες και αμηχανία. Δεν είναι φαινόμενο που αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά και τον δυτικό κόσμο συνολικά. Προκαλεί αμηχανία, ιδίως στην ίδια την αριστερά αλλά και στο σύνολο του δημοκρατικού κόσμου που διατηρεί μια καλή επαφή με τον ορθολογισμό, δηλαδή την αποδοχή των επιστημονικών πορισμάτων, την αποστροφή προς τη ρητορική του μίσους και την προσπάθεια κατανόησης του κόσμου στη βάση του αιτίου και του αιτιατού και όχι της συνωμοσιολογίας.

Οι ιδεολόγοι του «αντί»

 Εδώ και χρόνια έχουν κυρίαρχη θέση στον δημόσιο λόγο. Όχι λόγω της απήχησης σε μεγάλα πλήθη, όχι λόγω της επιρροής σε οποιαδήποτε μορφή σκέψης ή της διαμόρφωσης μιας πολιτικής πρότασης. Λόγω της ικανότητάς τους να παράγουν θόρυβο. Είναι οι ιδεολόγοι του «αντί». Εναντιώνονται με πάθος σε οτιδήποτε κλονίζει τις σταθερές τους, την άνεση, τη βολή τους και τους προσφέρει τη δυνατότητα να αποδείξουν το παθιασμένο αγωνιστικό τους μένος. Η ιδεολογία τους είναι το «αντί» στα πάντα, μια στάση που τοποθετείται στο επίκεντρο του παραλογισμού και του ανορθολογισμού.

Εκλογές 2023: Ο φόβος φυλά τα τέρατα

 Είναι μια πραγματικότητα και μια κοινωνία δύσκολη αυτή που ζούμε. Δύσκολη, όχι επειδή ερχόμαστε αντιμέτωποι με πολλά προβλήματα και προκλήσεις. Άλλωστε σε ποια εποχή και σε ποια κοινωνία στην ιστορία της ανθρωπότητας δεν συνέβαινε αυτό; Δύσκολη, επειδή είναι εξαιρετικά σύνθετη η κατανόησή της, η αντίληψη των παραμέτρων που την συνθέτουν, η ποικιλομορφία της. Και, όταν κάτι είναι δύσκολο, γεννά τον φόβο, δύναμη αντίρροπη του ορθολογισμού, ο οποίος κατά κοινή ομολογία είναι η πρώτη ύλη της δυτικής κοινωνίας, του σπουδαιότερου κοινωνικού επιτεύγματος της ανθρωπότητας έως σήμερα.

Πόσο «σύγχρονο» είναι το εκπαιδευτικό μας σύστημα;

 Είναι διαδεδομένη στην κοινή γνώμη μια παραδοχή, που, παρότι ακούγεται στερεότυπη, απηχεί την πραγματικότητα όσο λίγες. Με αυτήν και αρχίζω. Βάση της κάθε κοινωνίας, λοιπόν, είναι το εκπαιδευτικό της σύστημα, βάση με διαστάσεις τόσο ηθικές, αξιακές, κοινωνικές όσο και παραγωγικές. Η κυρίαρχη νοοτροπία, η κουλτούρα, ο επαγγελματικός προσανατολισμός, η πολιτική και κοινωνική διαπαιδαγώγηση εκπορεύονται από το εκπαιδευτικό σύστημα.

Άνθρωποι και μιζεράνθρωποι

Είναι εντυπωσιακό πόσο λίγα αρκούν στον άνθρωπο για να χαμογελάσει. Μια εικόνα, μια στιγμή, μια σκέψη, μια στιγμιαία αλληλεπίδραση, μια αυθόρμητη κίνηση, μια κουβέντα αρκούν για να προκαλέσουν μια, φευγαλέα έστω, αίσθηση ευδαιμονίας, μια στιγμή ανερμήνευτης ευτυχίας.

Πριν δυο χρόνια δεν είχα αντιληφθεί ποτέ, δεν είχε χρειαστεί άλλωστε, πόσο σημαντικό είναι να βλέπεις το πρόσωπο των ανθρώπων στον δρόμο, να πέφτει το βλέμμα σου πάνω στον άγνωστο. Το θεωρούσα κάτι δεδομένο, κάτι φυσικό. Συχνά μάλιστα περπατούσα, φροντίζοντας το βλέμμα μου να μην πέσει πάνω στον τυχαίο διαβάτη, κάτι σαν μια άσκηση διακριτικότητας. Όχι πια. Τώρα, το ομολογώ, επιδιώκω να βλέπω όποτε μπορώ τα πρόσωπα των διαβατών, τα ιδιαίτερά τους χαρακτηριστικά, την έκφραση των προσώπων τους. Με ελκύει το χαμόγελο της κάθε άγνωστης περαστικής και του κάθε τυχαία διερχόμενου από το πλάι μου. Φοβάμαι ότι κάποιες φορές έχω υποπέσει στην αδιακρισία. Το φοβάμαι, αλλά δεν ντρέπομαι. Μου είχε λείψει να βλέπω τα πρόσωπα των ανθρώπων. Ενάμιση χρόνο βυθισμένοι στην καραντίνα και την (αυτο)απομόνωση χάσαμε πολλά, αλλά κυρίως χάσαμε την εξοικείωσή μας με τη φυσική παρουσία των συνανθρώπων μας. Και μέσα από τη σταδιακή επάνοδό μας στην κοινωνική ομαλότητα μπορούμε και εξερχόμαστε από το γκρίζο των ημερών που πέρασαν.

Δεν τρέφω αυταπάτες. Γνωρίζω ότι ο κορονοϊός δεν ανήκει στο παρελθόν. Τα εμβόλια είναι το πρώτο μεγάλο χτύπημα που επιτύχαμε, ωστόσο χρειαζόμαστε και άλλες νίκες. Γνωρίζω ότι τον χειμώνα ίσως χρειαστεί η ανθρώπινη επαφή και πάλι να περιοριστεί -ελπίζω όχι τόσο σκληρά όσο τα προηγούμενα δύο χρόνια- και ότι η μάσκα θα καλύψει και πάλι τα πρόσωπά μας σε βαθμό μεγαλύτερο από τον τωρινό. Ωστόσο, ελπίζω. Ήταν μια λέξη που κάποια στιγμή το περιεχόμενό της φάνταζε να πηγάζει από τις διηγήσεις του παρελθόντος. Όχι πια.

Το μεγαλύτερο κέρδος της τελευταίας διετίας ήταν η δυνατότητά μας να διακρίνουμε αυτούς που βολεύτηκαν στη μιζέρια της, που -ακόμα χειρότερα- επένδυσαν σε αυτήν. Αυτούς που δεν φοβούνται το γκρίζο που μας περιβάλλει, αλλά το βλέπουν ως μια βολική φενάκη των επιδιώξεων ή της αδράνειάς τους. Σαν να είναι σαπρόφυτα, τρέφονται από τη μιζέρια, τον φόβο, την ανασφάλεια, τη δυστυχία. Δεν είναι λίγοι, δυστυχώς. Είναι κάποιοι που αρέσκονται να τεντώνουν τον δείκτη του χεριού τους, να δείχνουν τους άλλους, τους «αδιάφορους», τους «ανώριμους», τους «υπεύθυνους», που αποζητούν να ρίξουν τους «υπαίτιους» στην πυρά, να ικανοποιήσουν το λαϊκό αίσθημα για απόδοση ευθυνών. Είναι αυτοί που θεωρούν ότι πάντα φταίνε «οι άλλοι», οι όποιοι άλλοι. Αλλά είναι και οι ίδιοι που στην πρώτη ευκαιρία, όταν τα φώτα δεν είναι στραμμένα πάνω τους, θα αδιαφορήσουν για το περίφημο «κοινό καλό» και την «κοινή λογική». Αλαζόνες, έτοιμοι να δικάσουν αλλά και έτοιμοι να κάνουν επίδειξη της ανωτερότητάς που θεωρούν ότι τους διακρίνει. Μίζεροι κριτές, αυτοεξαιρούμενοι από το κοινωνικό σύνολο.

Ο φόβος ήταν -και παραμένει- το πιο ισχυρό συναίσθημα της περιόδου που διανύσαμε και εξακολουθούμε να διανύουμε. Και δεν είναι λίγοι αυτοί που προσπάθησαν να βγουν στον αφρό εκμεταλλευόμενοι το συναίσθημα αυτό και προσφέροντας εύκολες και απλές απαντήσεις. Ήταν αυτοί που στην αρχή δεν πίστευαν στον ιό: ο ιός ήταν ένα ψέμα, ήταν μια κοροϊδία να μας κλείσουν στα σπίτια μας. Στην πορεία, επειδή ο ιός αποτελούσε μια αυταπόδεικτη κοινωνική πραγματικότητα, ανασκεύασαν το τροπάριο. «Ιός υπάρχει, αλλά δεν είναι τόσο επικίνδυνος, όσο λένε». Τώρα κάνουν νέα «καριέρα» ως αρνητές των εμβολίων, επενδύοντας και πάλι στον εύλογο φόβο του κόσμου. Ωστόσο, αν ερωτηθούν για το ποια εναλλακτική βλέπουν στο αδιέξοδο που διανύουμε, εκεί δεν αισθάνονται την ανάγκη να απαντήσουν. Θέλω εδώ να είμαι σαφής: δεν αναφέρομαι σε όσους φοβούνται το εμβόλιο ή διατηρούν επιστημονικής φύσης επιφυλάξεις, οι οποίες και αυτές πλέον κάμπτονται. Αναφέρομαι σε όσους επενδύουν στην τρομολαγνεία και στη διασπορά της ψευδολογίας γύρω από το εμβόλιο και την αναγκαιότητά του, στους επιστημολογούντες κομπογιαννίτες που περιμένουν τη βουή και την αντάρα να ακουστούν.

Τρομακτικό είναι και το πολιτικό κεφάλαιο που επενδύθηκε είτε στη θριαμβολογία είτε στη στείρα αντιπολίτευση κατά την περίοδο της πανδημίας. Μια πομπώδης περιαυτολογία «για την Ελλαδίτσα που τα καταφέρνει περίφημα» και τους «Υπουργούς που δεν θα πάνε διακοπές» που προσέκρουε συχνά στις κενολογίες έμμεσης αμφισβήτησης ακόμα και της αξίας του εμβολιασμού, στην έμμεση καταγγελία περί «ξεστοκαρίσματος». Μίζερες τακτικές επιδίωξης του εφήμερου κέρδους και οι δύο. Μίζερη επίσης και η στάση κάποιων, ελάχιστων ευτυχώς, να ονειρεύονται νέα lockdowns, νέες αναστολές εργασίας, αδυνατώντας να σκεφτούν την κοινωνική καταστροφή που όλα αυτά συνεπάγονται.

Υπάρχει ένα κοινό γνώρισμα σε όλες αυτές τις προσεγγίσεις: μια ματαιόδοξη ή κενόδοξη εγωπάθεια και μια αμηχανία στη διαχείριση της επιστροφής στην κοινωνική ομαλότητα. Και μια κοινή συνισταμένη: καμιά τέτοια στάση και συμπεριφορά δεν μπορεί να προξενήσει το χαμόγελο στον δέκτη της. Κανείς δεν μπορεί να χαμογελάσει όταν στοχοποείται ως ανεύθυνος, όταν ακουεί τρομολαγνικές ψευδοεπιστημονικές αναλύσεις, όταν βλέπει τη ζωή του να γίνεται όχημα πολιτικής προπαγάνδας, όταν ακούει κόσμο να ονειρεύεται έμμεσα την καταστροφή μας.

Είναι, όμως, η πλειονότητα της κοινωνίας αυτή που θα χαράξει τον δρόμο και πάλι. Αυτή που αισθάνθηκε να χάνει τη γη κάτω από τα πόδια της και πάλεψε να την επαναφέρει, αυτή που φοβήθηκε αυτό το ξαφνικό γκρίζο περίβλημα που τύλιξε τις ζωές μας και έδωσε -και συνεχίζει να δίνει, από το κάθε πιθανό πόστο- τη δική του, αθόρυβη συχνά, μάχη ενάντια στον φόβο, τον παραλογισμό, τη μελαγχολία. Και, περπατώντας στον δρόμο, είναι εύκολο να τους διακρίνεις, αν κοιτάξεις τα πρόσωπά τους: είναι αυτοί που αδημονούν να χαμογελάσουν και πάλι.

δημοσιεύτηκε

Το μίσος

Από τη μία μεριά, ενταταλμένα «όργανα της τάξης» για τη διαφύλαξη της ασφάλειας του πολίτη χτυπούν και απειλούν αδιακρίτως -ιδιαίτερη περί της τάξης αντίληψη, αλήθεια! Από την άλλη μεριά, ένα τσούρμο από θραύδειλα τσογλάνια ορμά σαν κοπάδι από λυσσασμένες ύαινες σε ένα πεσμένο αστυνομικό -τι επαναστατική ανδρεία! Στη μέση μια κοινωνία αμήχανη, φοβισμένη, εξαντλημένη παρακολουθεί τις εξελίξεις, θέλοντας να φωνάξει μα αδυνατώντας να βγάλει έστω έναν ψίθυρο. Στην κορυφή μια πολιτειακή ηγεσία που ενδιαφέρεται μόνο για την επικοινωνιακή διαχείριση και επιχειρεί με γενικεύσεις, συμψηφισμούς και έναν ανόητο κυνισμό να υπεραπλουστεύσει συνθηματολογικά τα πράγματα. Βοηθάει και η αντιπολίτευση σε αυτό, με τις εντυπωσιακές της ρητορικές εμπνεύσεις -νέα προσθήκη στο ρητορικό της οπλοστάσιο ο όρος «Χρυσοχουντίδης». Δεν μπορώ να πω, αν τον είχε φανταστεί 16χρονος θα ήταν ευρηματικός. Τώρα για πρώην Υπουργό, τα σχόλια περιττεύουν... Και υπόβαθρο όλων μια ασταθής κοινωνική πραγματικότητα που φαντάζει αδιέξοδη και προεξοφλεί μελλοντικές αναταράξεις.

Το κράτος δικαίου χρωστάει μια ακόμα νίκη επί του Κουφοντίνα

Κάποιες σκόρπιες σκέψεις συνθέτουν το κείμενο αυτό, όχι εν είδει επιχειρήματος μα πιο πολύ ως πρώτη ύλη για τη διαμόρφωση ενός αμήχανου προβληματισμού. Θυμάμαι ακόμα τη σύλληψη των μελών της 17 Ν. -εκείνη την ημέρα που έσκασε η χειροβομβίδα του Σ. Ξηρού στα χέρια του ήμουν 18χρονο παιδί στα Πατήσια στη Φυτευτή και έπαιζα μπάσκετ, όταν ήχος ελικοπτέρων κάλυψε τον γδούπο της μπάλας στο τσιμεντένιο δάπεδο του γηπέδου. Ήταν η περιβόητη γιάφκα, βλέπετε, ένα τετράγωνο πιο πάνω.

Πάνε από τότε 18-19 χρόνια, κάπου τόσα. Η σύλληψη των πρωτίστως δολοφόνων και κατ’ επέκταση τρομοκρατών της 17 Ν. ήταν μια μεγάλη νίκη του κράτους δικαίου -και, γιατί όχι, της δημοκρατίας. Ως δολοφόνοι οδηγήθηκαν ενώπιον της δικαιοσύνης, ως δολοφόνοι κρίθηκαν και ως δολοφόνοι φυλακίστηκαν. Η πολιτεία διασφάλισε για αυτούς ό,τι ακριβώς όφειλε -ό,τι την καθιστά αξιακά κυρίαρχη στις σύγχρονες κοινωνίες. Διασφάλισε την απόδοση της δικαιοσύνης.

Κορονοϊός: Ας αφήσουμε τα «ψεκάσματα», ας περάσουμε στη διαχείριση

 Παράξενη περίοδος, αδιαμφισβήτητα. Όπου και αν κοιτάξεις γύρω σου, ό,τι και αν σκεφτείς, οι διαφορές με το μόλις πρόσφατο παρελθόν είναι χαώδεις. Στα απαραίτητα εφόδια της καθημερινότητας έχει προστεθεί η μάσκα, απόβλητα από τις συνήθειές μας είναι η αγκαλιά, το φιλί, ο θερμός χαιρετισμός. Η συνήθης  εγκαρδιότητα (ειλικρινής ή όχι, μικρή σημασία έχει) και ο αυθορμητισμός έχουν δώσει τη θέση τους στην απόσταση ασφαλείας. Χτυπήματα γερά στη νοοτροπία της χώρας μας όλα αυτά. Και σαν να μην έφταναν, κλειστή και πάλι η εστίαση, στοιχείο δομικό της κουλτούρας, της ζωής μας αλλά και του κοινωνικού μας ιστού. Κάτι από την Ελλάδα που ξέρουμε έχει χαθεί Τώρα ειδικά, που η μέρα όλο και μικραίνει, οι ψηφίδες αυτής της νέας πραγματικότητας, της -ας ελπίσουμε- προσωρινής, όλο και μοιάζουν με συνθήκες εγκλεισμού.

Η Μόρια, το ζύγι της ανθρωπιάς

 Οι εικόνες από τους προσφυγικούς καταυλισμούς στη Μόρια και τη Σάμο που έγιναν παρανάλωμα του πυρός είναι γνωστές, πολυπροβεβλημένες. Δεν θα σταθώ σε αυτές. Δεν θα σταθώ ούτε στο ανθρώπινο δράμα των προσφύγων και την απίθανη και ξεχωριστή Οδύσσεια που έφερε τον καθέναν τους στη χώρα μας. Αυτά, παρότι αδιαμφισβήτητα, είναι δύσκολο να γίνουν κατανοητά, όσο και αν όλοι επικαλούμαστε λίγο αφελώς την ιδιότητα της περίφημης ενσυναίσθησης. Το κατά πόσον, όμως, το δράμα και οι περιπέτειες αυτές γεννούν τον ελάχιστο έστω προβληματισμό ή ακόμα και μια στιγμιαία περίσκεψη είναι, αν αν θέλετε, δείκτης ανθρώπινης υπόστασης και ουσίας.

Η Μεσογείων ανασαίνει ελεύθερη

Το είχα ακούσει το νέο, αλλά δεν μου έκανε ιδιαίτερη αίσθηση. Τα γραφεία της Χρυσής Αυγής στη Μεσογείων, είχα διαβάσει, ξενοικιάστηκαν, η συμμορία ξεσπιτώθηκε, η επιγραφή αποκαθηλώθηκε, το «μαγαζί» έκλεισε. Η οικονομική ασφυξία που προκάλεσε η εκλογική της συντριβή έφερε απτά και ορατά στον καθένα αποτελέσματα. Το είχα ακούσει, το είχα διαβάσει, δεν το είχα δει. Μέχρι χτες το βράδυ.

Μετακόμισα στην ευρύτερη περιοχή που στοιχειωνόταν από τα γραφεία της συμμορίας αυτής πριν περίπου έξι χρόνια, λίγο-πολύ την ίδια εποχή που αυτά είχαν ανοίξει. Και, πιστέψτε με, το να βλέπεις κάθε βράδυ, γυρνώντας από τη δουλειά, τους μαιάνδρους με την αισθητική της χιτλερικής σβάστικας δεν ήταν και το καλύτερο θέαμα για το τέλος της ημέρας. Και όσο και αν συνηθίζεις τον διάκοσμο του κάθε τοπίου στην καθημερινότητα, δεν γίνεται, υπάρχουν πάντα ερεθίσματα που σφίγγουν σαν μέγκενη γύρω από τον λαιμό, προκαλώντας ασφυξία. Και την ασφυξία δεν την συνηθίζει κανείς.