Όταν ο Ομπάμα μίλησε για τον Αντετοκούνμπο

«Ζητωκραυγάζουμε τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, που φαίνεται να βελτιώνεται κάθε χρόνο». Ήταν η στιγμή που ο Μπαράκ Ομπάμα, σε μια ομιλία που πληροί όλες τις προδιαγραφές (τη χρονική συγκυρία, τον ομιλητή, τον τόπο εκφώνησης και το περιεχόμενο) για να χαρακτηριστεί κάποια στιγμή στο μέλλον «ιστορική», ανέφερε το όνομα του Γιάννη Αντετοκούνμπο. Μια αναφορά που ήρθε αμέσως μετά από αυτήν στο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και που η τοποθέτησή της στο λόγο έλαβε ένα λανθάνοντα συμβολισμό, ο οποίος οικοδομήθηκε συνειδητά ή υποσυνείδητα.

Ο πρόεδρος των Η.Π.Α. συνάντησε τον Γιάννη νωρίτερα μέσα στο 2016 και αφού ο τελευταίος είχε αρχίσει ήδη να καθιερώνεται στην ελίτ των σταρ του ΝΒΑ. Από τη συνάντησή τους είναι γνωστό ότι ο Ομπάμα «μέτρησε» την παλάμη του με αυτή του Έλληνα μπασκετμπολίστα και εντυπωσιάστηκε από το μέγεθός της. Φαίνεται όμως ότι δεν ήταν το μόνο που εντυπωσίασε τον Αμερικάνο πρόεδρο, ο οποίος, όπως είναι γνωστό, είναι και λάτρης του αθλήματος (καθώς είχε ζητήσει τη δημιουργία ενός γηπέδου μπάσκετ στο Λευκό Οίκο) και παλιός παίκτης. Ανάμεσά τους δημιουργήθηκε μια –πολιτιστική- σύνδεση, σύνδεση που ο Ομπάμα φαίνεται ότι δεν ξέχασε.

28η Οκτωβρίου, 17η Νοεμβρίου και η θέση της ιστορίας

Είναι μεγάλη η ευθύνη που αναλαμβάνει ο ιστορικός, όταν γράφει τις σελίδες της ιστορίας. Είναι μεγάλη ευθύνη, ειδικά όταν αναλαμβάνει να γράψει νέες, γιατί τότε συνειδητοποιεί ότι η ίδια του η στάση έναντι των γεγονότων είναι διαφορετική από αυτή που ήταν κατά την προηγούμενή του συγγραφή. Ίσως επειδή η χρονική συγκυρία της συγγραφικής πράξης δεν μπορεί να είναι ποτέ η ίδια. «Γράφω ιστορία» σημαίνει σε μεγάλο βαθμό «αντιλαμβάνομαι την κοινωνία» και κάποια ανάγκη με ωθεί να πραγματευτώ ό,τι έχει ήδη συμβεί (ή συμβαίνει) σε μια προσπάθεια αυτοσυνειδησίας. «Διδάσκω ιστορία» από την άλλη έχει την ίδια, αν όχι μεγαλύτερη, ευθύνη. Για λόγους πολλούς, οι οποίοι γίνονται περισσότεροι, όταν η προσπάθεια αφορά ανήλικα παιδιά που διαμορφώνουν προσωπικότητα και αποζητούν τα πρώτα τους ερμηνευτικά εργαλεία.

Ποια είναι η θέση της ιστορίας ανάμεσα σε δύο ιστορικές επετείους λοιπόν και ποια είναι η θέση του καθηγητή και ο ρόλος του έναντι των μαθητών; Βρισκόμαστε μεταξύ της 28^ης Οκτωβρίου και της 17^ης Νοεμβρίου, ενώ ταυτόχρονα μαίνεται ένας διάλογος που αφορά την εκπαίδευση και έχουν ήδη προταθεί κάποιες μεταρρυθμίσεις –και έχουν προκύψει οι σχετικές αντιδράσεις- για την «ύλη» και το «αντικείμενο» του μαθήματος της ιστορίας. Ωστόσο, η ιστορική αντίληψη δεν περιορίζεται σε ένα μάθημα. Είναι λάθος να αντιμετωπίζεται ως ένα αποκρυστάλλωμα παρελθόντων γεγονότων και ως μέσο αφής της φλόγας του εθνικού φρονήματος. Και αυτό είναι το κύριο αντεπιχείρημα όλων όσοι αρνούνται το σχετικό διάλογο. Η ιστορία είναι –πάνω από όλα- βίωμα και αντίληψη και στην αποστολή αυτή η σχολική εκπαίδευση έχει αποτύχει. Αρκεί να σκεφτούμε πώς αντιμετωπίζει το σχολείο του 2016 τις εθνικές και ιστορικές επετείους και πώς αυτή η στάση μεταδίδεται στους μαθητές.

Η εμμονή της μνήμης, Salvador Dali.
           Η χαμένη σημασία του χρόνου